秦岭小（学名：Berberis circumserrata）是小檗科小檗属的植物，为中国特有植物。主要分布在中国大陆的湖北、甘肃省、陕西省、河南省、青海省等地，生长于海拔1,450米至3,300米的山坡、林缘、灌丛中和沟边。目前尚未由人工引种栽培。

基本信息

种中文名：秦岭小檗

种拉丁名：Berberis circumserrata (Schneid.) Schneid.

科中文名：小檗科

科拉丁名：Berberidaceae

属中文名：小檗属

属拉丁名：Berberis

中国植物志：29:097

参考文献

Berberis circumserrata (Schneid.) Schneid. in Sargent, Pl. Wils. 3: 435, 1917; Ahrendt in Journ. Linn. Soc. Bot. 57: 122, f. 32 1916; 秦岭植物志 1 (2) 312, 图265, 1974. ——B. diaphana Maxim. var. circumserrata Schneid. I. c. 1: 354, 1913. ——B. circumserrata var. subarmata Ahrendt in Journ. Bot. Lond, 79 (Suppl), 56, 1941. syn. nov.

植物形态

落叶灌木，高达1米。老枝黄色或黄褐色，具稀疏黑色疣点，具条棱，节间1.5-4厘米；茎刺三分叉，长1.5-3厘米。叶薄纸质，倒卵状长圆形或倒卵形，偶有近圆形，长1.5-3.5厘米，宽5-25毫米，先端圆形，基部渐狭，具短柄，边缘密生15-40整齐刺齿；上面暗绿色，背面灰白色，被白粉，两面网脉明显突起。花黄色，2-5朵簇生；花梗长1.5-3厘米，无毛；萼片2轮，外萼片长圆状椭圆形，长7-8毫米，宽4-5毫米，内萼片倒卵状长圆形，长9-10毫米，宽6-7毫米；花瓣倒卵形，长7-7.5毫米，宽4-4.5毫米，先端全缘，基部略呈爪，具2枚分离腺体；雄蕊长约4毫米，药隔先端圆钝或平截；胚珠通常6-7枚，有时3或8枚。浆果椭圆形或长圆形，红色，长1.3-1.5厘米，直径5-6毫米，具宿存花柱，不被白粉。花期5月，果期7-9月。

产地生境

产于湖北、陕西省、河南省、甘肃省、青海省。生于山坡、林缘、灌丛中、沟边。海拔1450-3300米。模式标本采自陕西太白山。

用途

根皮含小檗碱，供药用，为苦味健胃剂，也有解毒，抗菌、消炎作用，太白山地区也有用本种树皮代替黄檗皮使用的。

相关种

峨眉小檗Berberis aemulans C. K. Schneid.

堆花小檗Berberis aggregata C. K. Schneid.

暗红小檗Berberis agricola Ahrendt

高山小檗Berberis alpicola C. K. Schneid.

可爱小檗Berberis amabilis C. K. Schneid.

美丽小檗Berberis amoena Dunn

黄芦木Berberis amurensis Rupr.

有棱小檗Berberis angulosa Wall. ex 约瑟夫·道尔顿·胡克 \u0026 Thoms.

安徽小檗Berberis anhweiensis Ahrendt

近似小檗Berberis approximata Sprague

锐齿小檗Berberis arguta (Franch.) C. K. Schneid.

密齿小檗Berberis aristatoserrulata Hayata

直梗小檗Berberis asmyana C. K. Schneid.

黑果小檗Berberis atrocarpa C. K. Schneid.

那觉小檗Berberis atroviridis Ying

巴塘小檗Berberis batangensis Ying

康松小檗Berberis beaniana C. K. Schneid.

北京小檗Berberis beijingensis Ying

汉源小檗Berberis bergmanniae C. K. Schneid.

汶川小檗(变种)Berberis bergmanniae C. K. Schneid. var. acanthophylla C. K. Schneid.

汉源小檗(原变种)Berberis bergmanniae C. K. Schneid. var. bergmanniae

二色小檗Berberis bicolor H. Lév.

短柄小檗Berberis brachypoda Maxim.

钙原小檗Berberis calcipratorum Ahrendt

弯果小檗Berberis campylotropa Ying

单花小檗Berberis candidula C. K. Schneid.

贵州小檗Berberis cavaleriei H. Lév.

多花大黄连刺Berberis centiflora Diels

华东小檗Berberis chingii Cheng

黄球小檗Berberis chrysosphaera Mulligan

淳安小檗Berberis chunanensis Ying

秦岭小檗Berberis circumserrata (C. K. Schneid.) C. K. Schneid.

秦岭小檗(原变种)Berberis circumserrata (C. K. Schneid.) C. K. Schneid. var. circumserrata

多萼小檗(变种)Berberis circumserrata (C. K. Schneid.) C. K. Schneid. var. occidentalior Ahrendt

雅洁小檗Berberis concinna Hook.f.

同色小檗Berberis concolor W. W. Sm.

德钦小檗Berberis contracta Ying

贡山小檗Berberis coryi Veitch

厚檐小檗Berberis crassilimba C. Y. Wu ex S. Y. Bao

城口小檗Berberis daiana Ying

稻城小檗Berberis daochengensis Ying

直穗小檗Berberis dasystachya Maxim.

密叶小檗Berberis davidii Ahrendt

道孚小檗Berberis dawoensis K. I. Mey.

壮刺小檗Berberis deinacantha C. K. Schneid.

得荣小檗Berberis derongensis Ying

鲜黄小檗Berberis diaphana Maxim.

松潘小檗Berberis dictyoneura C. K. Schneid.

刺红珠Berberis dictyophylla Franch.

刺红珠(原变种)Berberis dictyophylla Franch. var. dictyophylla

无粉刺红珠(变种)Berberis dictyophylla Franch. var. epruinosa C. K. Schneid.

首阳小檗Berberis dielsiana Fedde

东川小檗Berberis dongchuanensis Ying

置疑小檗Berberis dubia C. K. Schneid.

丛林小檗Berberis dumicola C. K. Schneid.

红枝小檗Berberis erythroclada Ahrendt

珠峰小檗Berberis everestiana Ahrendt

南川小檗Berberis fallaciosa C. K. Schneid.

假小檗Berberis fallax C. K. Schneid.

假小檗(原变种)Berberis fallax C. K. Schneid. var. fallax

阔叶假小檗(变种)Berberis fallax var. latifolia C. C. Wu \u0026 S. Y. Bao

陇西小檗Berberis farreri Ahrendt

异长穗小檗Berberis feddeana C. K. Schneid.

大果小檗Berberis fengii S. Y. Bao

大叶小檗Berberis ferdinandi-coburgii C. K. Schneid.

金江小檗Berberis forrestii Ahrendt

滇西北小檗Berberis franchetiana C. K. Schneid.

大黄檗Berberis francisci-ferdinandii C. K. Schneid.

福建小檗Berberis fujianensis C. M. Hu

湖北小檗Berberis gagnepainii C. K. Schneid.

湖北小檗(原变种)Berberis gagnepainii C. K. Schneid. var. gagnepainii

眉山小檗(变种)Berberis gagnepainii C. K. Schneid. var. omeiensis C. K. Schneid.

涝峪小檗Berberis gilgiana Fedde

吉隆小檗Berberis gilungensis Ying

狭叶小檗Berberis graminea Ahrendt

错那小檗Berberis griffithiana C. K. Schneid.

错那小檗(原变种)Berberis griffithiana C. K. Schneid. var. griffithiana

灰叶小檗(变种)Berberis griffithiana C. K. Schneid. var. pallida (Hook.f. \u0026 Thoms.) D. F. Chamb. \u0026 C. M. Hu

安宁小檗Berberis grodtmannia C. K. Schneid.

黄茎小檗(变种)Berberis grodtmannia C. K. Schneid. var. flavoramea C. K. Schneid.

安宁小檗(原变种)Berberis grodtmannia C. K. Schneid. var. grodtmannia

毕节小檗Berberis guizhouensis Ying

波密小檗Berberis gyalaica Ahrendt

洮河小檗Berberis haoi Ying

南湖小檗Berberis hayatana M. Mizush.

拉萨小檗Berberis hemsleyana Ahrendt

川鄂小檗Berberis henryana C. K. Schneid.

南阳小檗Berberis hersii Ahrendt

异果小檗Berberis heteropoda Schrenk

毛梗小檗Berberis hobsonii Ahrendt

风庆小檗Berberis holocraspedon Ahrendt

河南小檗Berberis honanensis Ahrendt

叙永小檗Berberis hsuyunensis P. G. Xiao \u0026 W. C. Sung

阴湿小檗Berberis humido-umbrosa Ahrendt

异叶小檗Berberis hypericifolia Ying

黄背小檗Berberis hypoxantha C. Y. Wu ex S. Y. Bao

烦果小檗Berberis ignorata C. K. Schneid.

伊犁小檗Berberis iliensis Popov

南岭小檗Berberis impedita C. K. Schneid.

球果小檗Berberis insignis Hook.f. \u0026 Thoms. subsp. incrassata (Ahrendt) D. F. Chamb. \u0026 C. M. Hu

西昌小檗Berberis insolita C. K. Schneid.

甘南小檗Berberis integripetala Ying

大叶小檗Berberis iteophylla C. Y. Wu ex S. Y. Bao

川滇小檗Berberis jamesiana Forrest \u0026 W. W. Sm.

江西小檗Berberis jiangxiensis C. M. Hu

江西小檗(原变种)Berberis jiangxiensis C. M. Hu var. jiangxiensis

短叶江西小檗(变种)Berberis jiangxiensis C. M. Hu var. pulchella C. M. Hu

金佛山小檗Berberis jinfoshanensis Ying

九龙小檗Berberis jiulongensis Ying

腰果小檗Berberis johannis Ahrendt

豪猪刺Berberis julianae C. K. Schneid.

康定小檗Berberis kangdingensis Ying

甘肃小檗Berberis kansuensis C. K. Schneid.

喀什小檗Berberis kaschgarica Rupr.

台湾小檗Berberis kawakamii Hayata

南方小檗Berberis kerriana Ahrendt

工布小檗Berberis kongboensis Ahrendt

昆明小檗Berberis kunmingensis C. Y. Wu

老君山小檗Berberis laojunshanensis Ying

雷波小檗Berberis leboensis Ying

光叶小檗Berberis lecomtei C. K. Schneid.

天台小檗Berberis lempergiana Ahrendt

鳞叶小檗Berberis lepidifolia Ahrendt

平滑小檗Berberis levis Franch.

丽江小檗Berberis lijiangensis C. Y. Wu ex S. Y. Bao

滑叶小檗Berberis liophylla C. K. Schneid.

长刺小檗Berberis longispina Ying

亮叶小檗Berberis lubrica C. K. Schneid.

炉霍小檗Berberis luhuoensis Ying

麻栗坡小檗Berberis malipoensis C. Y. Wu \u0026 S. Y. Bao

矮生小檗Berberis medogensis Ying

湄公小檗Berberis mekongensis W. W. Sm.

万源小檗Berberis metapolyantha Ahrendt

冕宁小檗Berberis mianningensis Ying

小瓣小檗Berberis micropetala Ying

小毛小檗Berberis microtricha C. K. Schneid.

小花小檗Berberis minutiflora C. K. Schneid.

玉山小檗Berberis morrisonensis Hayata

变刺小檗Berberis mouillacana C. K. Schneid.

木里小檗Berberis muliensis Ahrendt

阿墩子小檗(变种)Berberis muliensis Ahrendt var. atuntzeana Ahrendt

木里小檗(原变种)Berberis muliensis Ahrendt var. muliensis

多枝小檗Berberis multicaulis Ying

多珠小檗Berberis multiovula Ying

粗齿小檗Berberis multiserrata Ying

林地小檗Berberis nemorosa C. K. Schneid.

无脉小檗Berberis nullinervis Ying

垂果小檗Berberis nutanticarpa C. Y. Wu ex S. Y. Bao

裂瓣小檗Berberis obovatifolia Ying

淡色小檗Berberis pallens Franch.

乳突小檗Berberis papillifera (Franch.) Koehne

拟粉叶小檗Berberis parapruinosa Ying

鸡脚连Berberis paraspecta Ahrendt

等萼小檗Berberis parisepala Ahrendt

疏齿小檗Berberis pectinocraspedon C. Y. Wu

显脉小檗Berberis phanera C. K. Schneid.

石楠叶小檗Berberis photiniifolia C. M. Hu

屏边小檗Berberis pingbianensis S. Y. Bao

平武小檗Berberis pingwuensis Ying

屏山小檗Berberis pinshanensis W. C. Sung \u0026 P. G. Xiao

阔叶小檗Berberis platyphylla (Ahrendt) Ahrendt

细叶小檗Berberis poiretii C. K. Schneid.

刺黄花Berberis polyantha Hemsl.

少齿小檗Berberis potaninii Maxim.

短锥花小檗Berberis prattii C. K. Schneid.

粉果小檗Berberis pruinocarpa C. Y. Wu

粉叶小檗Berberis pruinosa Franch.

易门小檗(变种)Berberis pruinosa Franch. var. barresiana Ahrendt

粉叶小檗(原变种)Berberis pruinosa Franch. var. pruinosa

假美丽小檗Berberis pseudoamoena Ying

假藏小檗Berberis pseudotibetica C. Y. Wu

柔毛小檗Berberis pubescens Pamp.

普兰小檗Berberis pulangensis Ying

延安小檗Berberis purdomii C. K. Schneid.

巧家小檗Berberis qiaojiaensis S. Y. Bao

短序小檗Berberis racemulosa Ying

卷叶小檗Berberis replicata W. W. Sm.

网脉小檗Berberis reticulata Bijh.

芒康小檗Berberis reticulinervis Ying

无梗小檗(变种)Berberis reticulinervis Ying var. brevipedicellata Ying

芒康小檗(原变种)Berberis reticulinervis Ying var. reticulinervis

心叶小檗Berberis retusa Ying

砂生小檗Berberis sabulicola Ying

柳叶小檗Berberis salicaria Fedde

血红小檗Berberis sanguinea Franch.

刺黑珠Berberis sargentiana C. K. Schneid.

陕西小檗Berberis shensiana Ahrendt

短苞小檗Berberis sherriffii Ahrendt

西伯利亚小檗Berberis sibirica Pall.

四川小檗Berberis sichuanica Ying

锡金小檗Berberis sikkimensis (C. K. Schneid.) Ahrendt

华西小檗Berberis silva-taroucana C. K. Schneid.

兴山小檗Berberis silvicola C. K. Schneid.

假豪猪刺Berberis soulieana C. K. Schneid.

短梗小檗Berberis stenostachya Ahrendt

亚尖叶小檗Berberis subacuminata C. K. Schneid.

近缘叶小檗Berberis subholophylla C. Y. Wu

近光滑小檗Berberis sublevis W. W. Sm.

大理小檗Berberis taliensis C. K. Schneid.

独龙小檗Berberis taronensis Ahrendt

林芝小檗Berberis temolaica Ahrendt

细梗小檗Berberis tenuipedicellata Ying

日本小檗Berberis thunbergii DC.

天水小檗Berberis tianshuiensis Ying

川西小檗Berberis tischleri C. K. Schneid.

微毛小檗Berberis tomentulosa Ahrendt

芒齿小檗Berberis triacanthophora Fedde

毛序小檗Berberis trichiata Ying

隐脉小檗Berberis tsarica Ahrendt

察瓦龙小檗Berberis tsarongensis Stapf

永思小檗Berberis tsienii Ying

尤里小檗Berberis ulicina Hook.f. \u0026 Thoms.

阴生小檗Berberis umbratica Ying

宁远小檗Berberis valida (C. K. Schneid.) C. K. Schneid.

巴东小檗Berberis veitchii C. K. Schneid.

匙叶小檗Berberis vernae C. K. Schneid.

春小檗Berberis vernalis (C. K. Schneid.) Chamberlain \u0026 C. M. Hu

疣枝小檗Berberis verruculosa Hemsl. \u0026 E. H. Wils.

可食小檗Berberis vinifera Ying

变绿小檗Berberis virescens Hook.f.

庐山小檗Berberis virgetorum C. K. Schneid.

西山小檗Berberis wangii C. K. Schneid.

威宁小檗Berberis weiningensis Ying

维西小檗Berberis weisiensis C. Y. Wu ex S. Y. Bao

威信小檗Berberis weixinensis S. Y. Bao

金花小檗Berberis wilsonii Hemsl.

古宗金花小檗(变种)Berberis wilsonii Hemsl. var. guhtzunica (Ahrendt) Ahrendt

金花小檗(原变种)Berberis wilsonii Hemsl. var. wilsonii

乌蒙小檗Berberis woomungensis C. Y. Wu

无量山小檗Berberis wuliangshanensis C. Y. Wu

武夷小檗Berberis wuyiensis C. M. Hu

梵净小檗Berberis xanthoclada C. K. Schneid.

黄皮小檗Berberis xanthophloea Ahrendt

兴文小檗Berberis xingwenensis Ying

德浚小檗Berberis yui Ying

云南小檗Berberis yunnanensis Franch.

鄂西小檗Berberis zanlanscianensis Pamp.

紫云小檗Berberis ziyunensis P. G. Xiao

参考资料